Μάθημα 38: Υποτακτική (Κατάφαση)

Μάθημα 38: Υποτακτική (Κατάφαση)

Δευτέρα 17 Μαρτίου 2014

Με την υποτακτική εκφράζουμε επιθυμίες και προτροπές. Στα ελληνικά μεταφράζεται ως:    "Ας.....", "Να........"

ΚΑΤΑΦΑΣΗ

Η υποτακτική έχει για κατάληξη το -e/-a ανάλογα με την φωνητική αρμονία.  Αυτή προστίθεται στο θέμα του ρήματος και στη συνέχεια προστίθενται οι προσωπικές καταλήξεις. Προσοχή όμως: Στο α πληθυντικό πρόσωπο η προσωπική κατάληξη είναι -lım/-lim

Θέμα ρήματος+ -e/-a + προσωπική κατάληξη 

Στο πρώτο ενικό πρόσωπο ανάμεσα στην κατάληξη υποτακτικής και στην προσωπική κατάληξη αναπτύσσεται το γράμμα y

Έχουμε δηλαδή τις καταλήξεις (ανάλογα με την φωνητική αρμονία):

Ενικός Αριθμός

ben  -eyim       -ayım

sen  -esin        -asın

o      -e             -a

Πληθυντικό Αριθμός

biz   -elim        -alım

siz   -esiniz     -asınız

onlar -eler       -alar  

Τι γίνεται όμως όταν το θέμα του ρήματος τελειώνει σε φωνήεν; Τότε ανάμεσα στο θέμα του ρήματος και την κατάληξη υποτακτικής αναπτύσσεται ακόμη ένα y.

Ας δούμε ένα παράδειγμα από κάθε περίπτωση:




gelmek                   (θέμα ρήματος gel)

geleyim     (να/ας έρθω)
gelesin      (να/ας έρθεις)
gele           (να/ας έρθει)

gelelim      (να/ας έρθουμε)
gelesiniz   (να/ας έρθετε)
geleler       (να/ας έρθουν)


okumak                  (θέμα ρήματος oku)

okuyayım
okuyasın
okuya

okuyalım
okuyasınız
okuyalar

ΠΡΟΣΟΧΗ
Τα ρήματα demek και yemek μετατρέπουν το θέμα τους στην προστακτική. Έχουμε λοιπόν:


demek = θέμα ρήματος de = μετατροπή θέματος σε di

diyeyim
diyesin
diye

diyelim
diyesiniz
diyeler

yemek = θέμα ρήματος ye = μετατροπή θέματος σε yi

yiyeyim
yiyesin
yiye

yiyelim
yiyesiniz
yiyeler

ΠΡΟΣΟΧΗ
Τα ρήματα gitmek, etmek και όλα τα σύνθετα ρήματα με το etmek (όπως το hissetmek) μετατρέπουν το t του θέματος σε d. H μετατροπή αυτή πραγματοποιείται μόνο στην ΚΑΤΑΦΑΣΗ και στην ΕΡΩΤΗΣΗ (όχι στην άρνηση και στην αρνητική ερώτηση).

Ας δούμε ένα παράδειγμα στην κατάφαση



hissetmek (θέμα ρήματος hisset)

hisset + e + y + im = hissed + eyim = hissedeyim
hissedesin
hissede

hissedelim
hissedesiniz
hissedeler


Στο επόμενο μάθημα θα δούμε την ερώτηση και την άρνηση της υποτακτικής. Μέχρι τότε διαβάστε καλά την θεωρεία της κατάφασης δίνοντας μεγάλη έμφαση στις καταλήξεις.