Μάθημα 46: Μέλλοντας (Κατάφαση - Άρνηση)

Μάθημα 46: Μέλλοντας (Κατάφαση - Άρνηση)

Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου 2014

Στο σημερινό μας μάθημα θα δούμε την χρήση και το σχηματισμό της κατάφασης και της άρνησης του μέλλοντα.

ΧΡΗΣΗ

Χρησιμοποιούμε το μέλλοντα για να εκφράσουμε το σίγουρο μέλλον. Δηλαδή μία πράξη που σίγουρα θα γίνει είτε γιατί το έχουμε αποφασίσει/ σχεδιάσει είτε γιατί είναι προγραμματισμένη να γίνει από κάποιον τρίτο παράγοντα.

Η πράξη που εκφράζει ο μέλλοντας πρόκειται να συμβεί είτε στο μακρινό είτε στο κοντινό μέλλον.

ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ

Α. ΚΑΤΑΦΑΣΗ

Η κατάφαση του μέλλοντα σχηματίζεται με την προσθήκη στη ρίζα του ρήματος της κατάληξης μέλλοντα -ecek/-acak ανάλογα με την φωνητική αρμονία και στη συνέχεια τις προσωπικές καταλήξεις.

ΡΙΖΑ ΡΗΜΑΤΟΣ + ΚΑΤΑΛΗΞΗ ΜΕΛΛOΝΤΑ + ΠΡΟΣΩΠΚΗ ΚΑΤΑΛΗΞΗ

Ρίζα + -ecek/-acak+ Προσωπική κατάληξη

Τι πρέπει να προσέξουμε στο σχηματισμό:

α. Όταν το τελευταίο φωνήεν της ρίζας του ρήματος είναι -e, -i, -ö, -ü τότε η κατάληξη του μέλλοντα είναι η -ecek

gelmek = gel + ecek + sin = geleceksin (θα έρθεις)

β. Όταν το τελευταίο φωνήεν της ρίζας του ρήματος είναι -a, -ı, -o, -u τότε η κατάληξη του μέλλοντα είναι η -acak

uyanmak = uyan + acak + sınız = uyanacaksınız (θα ξυπνήσετε)

γ. Όταν η ρίζα του ρήματος τελειώνει σε φωνήεν τότε ανάμεσα σε αυτό και στην κατάληξη του μέλλοντα προστίθεται το γράμμα y

odemek = ode+y+ecek+sin = odeyeceksin (θα πληρώσεις)

δ. Στο πρώτο πρόσωπο ενικού και στο πρώτο πρόσωπο πληθυντικού το γράμμα k της κατάληξης μέλλοντα μετατρέπεται σε ğ

gelmek = gel + ecek + im = gel + eceğ + im = geleceğim (θα έρθω)

uyanmak = uyan + acak + ız = uyan+acağ +ız = uyanacağız (θα ξυπνήσουμε)

ε. ΠΡΟΣΟΧΗ

Στο μέλλοντα τα ρήματα gitmek, tatmak, etmek και όλα τα σύνθετα ρήματα με το etmek (όπως πχ το seyretmek) θα μετατρέψουν το τελευταίο γράμμα της ρίζας τους από t σε d. Τονίζουμε ότι η μετατροπή αυτή γίνεται ΜΟΝΟ στην ΚΑΤΑΦΑΣΗ και στην ΕΡΩΤΗΣΗ.

gitmek = git + ecek + sin = gid +ecek +sin = gideceksin

στ. ΠΡΟΣΟΧΗ

Ανώμαλα σχηματίζουν το μέλλοντα και τα ρήματα yemek και demek. Και τα δύο μετατρέπουν το γράμμα e της ρίζας τους σε i. Επίσης πρέπει να αναπτυχθεί ανάμεσα στη ρίζα του ρήματος και της κατάληξης μέλλοντα το γράμμα y. Τονίζουμε ότι η μετατροπή αυτή γίνεται ΜΟΝΟ στην ΚΑΤΑΦΑΣΗ και στην ΕΡΩΤΗΣΗ.

yemek = ye + ecek +siniz = yi + ecek + siniz = yi + y + ecek + siniz = yiyeceksiniz

Προσωπικές Καταλήξεις Μέλλοντα

Ας δούμε σε αυτό το σημείο ποιες είναι οι προσωπικές καταλήξεις για κάθε πρόσωπο

-ιm, -im

-sın, -sin

-

-ız, -iz

-sınız, -siniz

(-ler, -lar)

Παράδειγμα

Ήρθε η στιγμή να κλείσουμε ένα ρήμα στον μέλλοντα. Ας πάρουμε το gelmek


Ben geleceğim
Sen geleceksin
O gelecek


Biz geleceğiz
Siz geleceksiniz
(Onlar) gelecek(ler)*

* Υπενθυμίζουμε ότι όταν μπροστά από το ρήμα υπάρχει η προσωπική αντωνυμία Onlar τότε η κατάληξη του ρήματος -lar/-ler παραλείπεται.

Β.   ΑΡΝΗΣΗ

Η άρνηση του μέλλοντα σχηματίζεται προσθέτοντας στη ρίζα του ρήματος την αρνητική κατάληξη -ma/-me (ανάλογα με την φωνητική αρμονία), στη συνέχεια το συνδετικό γράμμα y, μετά την κατάληξη μέλλοντα και τέλος τις προσωπικές καταλήξεις.

              ΡΙΖΑ ΡΗΜΑΤΟΣ + -me/-ma + y + -ecek/-acak + Προσωπικές Καταλήξεις

Τι πρέπει να προσέξουμε στο σχηματισμό:



α.  Το συνδετικό γράμμα y εμφανίζεται σε ΟΛΑ τα πρόσωπα καθώς η αρνητική κατάληξη λήγει σε φωνήεν και η κατάληξη μέλλοντα αρχίζει με φωνήεν.

β. Όπως και στη κατάφαση, στο πρώτο πρόσωπο ενικού και στο πρώτο πρόσωπο πληθυντικού το γράμμα k της κατάληξης μέλλοντα μετατρέπεται σε ğ.

γ. Τα ρήματα gitmek, tatmak, etmek και όλα τα σύνθετα ρήματα με το etmek (όπως πχ το seyretmek) ΔΕΝ θα μετατρέψουν το τελευταίο γράμμα της ρίζας τους από t σε d. Τονίζουμε ότι η μετατροπή αυτή γίνεται ΜΟΝΟ στην ΚΑΤΑΦΑΣΗ και στην ΕΡΩΤΗΣΗ.

δ. Τα ρήματα yemek και demek ΔΕΝ μετατρέπουν το γράμμα e της ρίζας τους σε i.  Τονίζουμε ότι η μετατροπή αυτή γίνεται ΜΟΝΟ στην ΚΑΤΑΦΑΣΗ και στην ΕΡΩΤΗΣΗ.

Παράδειγμα

Ας δούμε λοιπόν πως το ρήμα  gelmek σχηματίζει την άρνηση του μέλλοντα.

gelmeyeceğim

gelmeyeceksin

gelmeyecek

gelmeyeceğiz

gelmeyeceksiniz

gelmeyecek(ler)*

* Υπενθυμίζουμε ότι όταν μπροστά από το ρήμα υπάρχει η προσωπική αντωνυμία Onlar τότε η κατάληξη του ρήματος -lar/-ler παραλείπεται. Δηλαδή λέμε: gelmeyecekler (= θα έρθουν) ή onlar gelmeyecek ( = θα έρθουν)

Στο Επόμενο Μάθημα:

Θα μάθουμε την ερώτηση και την καταφατική ερώτηση του μέλλοντα

Θα δούμε τον τονισμό των ρημάτων στο μέλλοντα

Θα μιλήσουμε για μερικές περιπτώσεις του μέλλοντα

Θα κάνουμε ασκήσεις