Το ρήμα ΕΙΜΑΙ

Το ρήμα ΕΙΜΑΙ

Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου 2011

Στην τούρκικη γλώσσα δεν υπάρχει αυτοτελής λέξη που να αντιστοιχεί με το ρήμα "είμαι" της ελληνικής.

Τη σημασία του ρήματος αυτού αναλαμβάνουν οι παρακάτω καταλήξεις:

            ΠΡΟΣΩΠΟ     ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ     ΠΛΗΘΥΝTIΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

   

              ΠΡΩΤΟ                -(y)im                                   -(y)iz

              ΔΕΥΤΕΡΟ            -sin                                      -siniz

              ΤΡΙΤΟ                 ----/(-dir)                               ----/(-dir)

Παρατηρούμε ότι η κατάληξη -dir για το τρίτο πρόσωπο ενικού και πληθυντικού αριθμού παραλείπεται 

π.χ.: O güzel (Αυτή είναι όμορφη)  ή Ο güzeldir (Αυτή είναι όμορφη)

ΠΡΟΣΟΧΗ:  Στο πρώτο ενικό και πρώτο πληθυντικό αριθμό όταν η λέξη που θα συγκολληθεί η κατάληξη είμαι  λήγει σε φωνήεν προσθέτουμε πριν την κατάληξη το γράμμα y

π.χ.: Ben iyiyim (Εγώ είμαι καλά) έχουμε δηλαδή:  

  iyi  +  y  +   im

                           (καλά) (γράμμα y) (κατάληξη α προσώπου ενικού)

                               
                                Biz iyiyiz (Εμείς είμαστε καλά)

  iyi  +  y  +   iz

                                          (καλά) (γράμμα y) (κατάληξη α προσώπου πληθυντικού)

ΦΩΝΗΤΙΚΗ ΑΡΜΟΝΙΑ

Σύμφωνα με τον κανόνα τη φωνητικής αρμονίας οι παραπάνω καταλήξεις παίρνουν τις ακόλουθες μορφές:

• Όταν το τελευταίο φωνήεν της λέξης στην οποία θα προστεθεί η κατάληξη είμαι είναι α, ι :

             ΠΡΟΣΩΠΟ      ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ   ΠΛΗΘΥΝΤIΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

   

              ΠΡΩΤΟ                 -(y)ιm                                 -(y)ιz

              ΔΕΥΤΕΡΟ             -sιn                                     -sιnιz

              ΤΡΙΤΟ                 ----/(-dιr)                              ----/(-dιr)

hastayım         (είμαι άρρωστος)     hastayız

hastasın                                           hastasınız

hasta (dır)                                        hastalar(dır)

Στο παραπάνω παράδειγμα βλέπουμε ότι η λέξη  hasta λήγει σε φωνήεν. Επομένως στο α ενικό και πληθυντικό πρόσωπο προστίθεται το y ανάμεσα στη λέξη και στη κατάληξη είμαι.

• Όταν το τελευταίο φωνήεν της λέξης στην οποία θα προστεθεί η κατάληξη είμαι είναι e, i :

            ΠΡΟΣΩΠΟ        ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ  ΠΛΗΘΥΝΤIΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

   

              ΠΡΩΤΟ                    -(y)im                               -(y)iz

              ΔΕΥΤΕΡΟ                -sin                                   -siniz

              ΤΡΙΤΟ                   ----/(-dir)                             ----/(-dir)

 öğretmenim                               öğretmeniz
 öğretmensin                              öğretmensiniz
 öğretmen(dir)                            öğretmenler(dir)   

• Όταν το τελευταίο φωνήεν της λέξης στην οποία θα προστεθεί η κατάληξη είμαι είναι ο, u:

            ΠΡΟΣΩΠΟ   ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ     ΠΛΗΘΥΝΤIΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

   

              ΠΡΩΤΟ              -(y)um                                -(y)uz

              ΔΕΥΤΕΡΟ          -sun                                   -sunuz

              ΤΡΙΤΟ             ----/(-dur)                              ----/(-dır)

doktorum                                    doktoruz

doktorsun                                   doktorsunuz 

doktor(dur)                                 doktorlar(dır)    

• Όταν το τελευταίο φωνήεν της λέξης στην οποία θα προστεθεί η κατάληξη είμαι είναι ö, ü:

             ΠΡΟΣΩΠΟ       ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ  ΠΛΗΘΥΝΤIΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

   

              ΠΡΩΤΟ                -(y) üm                                 -(y)üz

              ΔΕΥΤΕΡΟ            -sün                                      -sünüz

              ΤΡΙΤΟ                 ----/(-dür)                               ----/(-dir)

             
 şoförüm                                         şoförüz
 şoförsün                                        şoförsünüz
 şoför(dür)                                      şoförler(dir)

ΠΡΟΣΟΧΗ: Όταν η λέξη λήγει σε ç, p, t, k και πριν από αυτά υπάρχει φωνήεν , τότε στο πρώτο ενικό και πληθυντικό πρόσωπο αυτά μετατρέπονται σε c, b, d και ğ αντίστοιχα.

ç: c

p: b

                    t: d

                      k: ğ  

 π.χ.: büyük (λήγει σε k και προηγείται το φωνήεν ü)

büyük + üm = büyüğ + üm = büyüğüm (είμαι μεγάλος)

 büyük + üz = büyüğ + üz = büyüğüz (είμαστε μεγάλοι)

ΑΛΛΑ 

 büyük + sün = büyüksün (είσαι μεγάλος)

π.χ.: avukat (λήγει σε k και προηγείται το φωνήεν a)

    avukat + ιm = avukad + ιm = avukadim

avukat + ιz = avukad + ιz = avukadiz

 ΑΛΛΑ 

avukat + sιnιz = avukatsιnιz

Όταν η λέξη στην οποία θα κολλήσει η κατάληξη είμαι λήγει σε h, ç, f, ş, t, k, p, s τότε η κατάληξη -dir στο τρίτο ενικό πρόσωπο μετατρέπεται σε -tir




π.χ.: büyük + dür = büyük + tür = büyüktür
        avukat + dιr = avukattιr
        kitap + dιr = kitaptιr
        otobüs + dür = otobüstür
        kuş + dur = kuştur
        ağaç + dιr = ağaçtιr


 
Για να θυμόμαστε εύκολα τα παραπάνω σύμφωνα υπάρχει η φράση 

hiç fiştik pasa 

 Όταν στο τρίτο πληθυντικό πρόσωπο χρησιμοποιούμε και την προσωπική αντωνυμία onlar τότε η κατάληξη πληθυντικού -ler/-lar παραλείπεται

ΔΗΛΑΔΗ: onlar hasta(dιr) ή hastalar(dιr)

ΠΟΤΕ ΟΜΩΣ onlar hastalar(dιr)

ΑΡΝΗΣΗ του ρήματος ΕΙΜΑΙ

Ο αρνητικός τύπος σχηματίζεται με τη λέξη değil (δεν) στην οποία προστίθενται οι καταλήξεις του είμαι

ΛΕΞΗ    değil + καταλήξεις του είμαι

hasta değilim (δεν είμαι άρρωστος)

hasta değilsin

hasta değil(dir)

hasta değiliz

hasta değilsiniz

hasta değiller

ΠΡΟΣΟΧΗ: Στο τρίτο πληθυντικό πρόσωπο η κατάληξη πληθυντικού -ler προστίθεται στο değil

ΕΡΩΤΗΣΗ του ρήματος ΕΙΜΑΙ

Η ερώτηση σχηματίζεται αν μετά τη λέξη βάλουμε την ερωτηματική λέξη mi (mι/mü/mu) ανάλογα με την φωνητική αρμονία, στην οποία θα προσκολληθούν και οι καταλήξεις του ρήματος είμαι

λέξη   mi(mι/mü/mu)+καταλήξεις του είμαι

Στο πρώτο ενικό και πληθυντικό πρόσωπο ανάμεσα στην ερωτηματική κατάληξη mi και την κατάληξη του ρήματος είμαι προστίθεται και το γράμμα y

 mi+y+im = miyim
mi+y+iz = miyiz

•   Λέξη που το τελευταίο φωνήεν είναι a, ι:

 hasta mιyιm? (είμαι άρρωστος;)

 hasta mιsιn?  (είσαι άρρωστος;)

 hasta mι?      (είναι άρρωστος;)

 hasta mιyιz?  (είμαστε άρρωστοι;)

 hasta mιsιnιz? (είσαστε άρρωστοι)

 hastalar mι?    (είναι άρρωστοι;)

•  Λέξη που το τελευταίο φωνήεν είναι e, i:

öğretmen miyim?

öğretmen misin?

öğretmen mi?

öğretmen miyiz?

öğretmen misiniz?

öğretmenler mi?

• Λέξη που το τελευταίο φωνήεν είναι ü, ö:

soför müyüm?
soför müsün?
soför mü?
soför müyüz?
soför müsünüz?
soförler mi

• Λέξη που το τελευταίο φωνήεν είναι  ο, u:

doktor muyum?
doktor musun?
doktor mu?
doktor muyuz?
doktor musunuz?
doktorlar mι?






ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΕΡΩΤΗΣΗ του ρήματος ΕΙΜΑΙ

Η αρνητική ερώτηση του ρήματος είμαι έχει την έννοια "δεν είμαι....;".

  

Σχηματίζεται αν μετά τη λέξη προσθέσουμε το değil και μετά την ρωτηματική λέξη mi στην οποία θα κολλήσουν οι καταλήξεις του είμαι

λέξη   değil   mi+καταλήξεις είμαι

Βλέπουμε δηλαδή ότι συνδυάζει την άρνηση και την ερώτηση μαζί.

 hasta değil miyim? (Δεν είμαι άρρωστος;)

 hasta değil misin?

 hasta değil mi?

 hasta değil miyiz?

 hasta değil misiniz?

 hasta değiller mi?

 

Στο τρίτο πληθυντικό πρόσωπο η κατάληξη πληθυντικού -ler προστίθεται στο değil

Το ρήμα ΕΙΜΑΙ στη ΤΟΠΙΚΗ ΠΤΩΣΗ

• ΚΑΤΑΦΑΣΗ

Όταν θελήσουμε να πούμε στα τούρκικα " είμαι στο ....."  για να προσδιορίσουμε το μέρος, τόπο, χώρο που βρισκόμαστε, τότε θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την κατάληξή της τοπικής πτώσης -de/-da και τις καταλήξεις του ρήματος είμαι.

Η σειρά με την οποία βάζουμε τις καταλήξεις είναι:

λέξη+τοπική πτώση+(y)+καταλήξεις του ρήματος είμαι

Βλέπουμε  στο παραπάνω τύπο ότι επειδή η τοπική κατάληξη τελειώνει σε φωνήεν στο πρώτο ενικό και πληθυντικό πρόσωπο αναπτύσσεται ανάμεσα στην τοπική πτώση και τις καταλήξεις του είμαι το γράμμα y

Έτσι για να πούμε "είμαι στο σπίτι" :

ev + de + y + im = evdeyim

παρομοίως στα υπόλοιπα πρόσωπα

evdesin

evde

evdeyiz

evdesiniz

evde(dirler)

• ΑΡΝΗΣΗ

Η άρνηση σχηματίζετε με τη λέξη στη τοπική πτώση και το değil (δεν) στην οποία προστίθενται οι καταλήξεις του είμαι

 Έτσι για να πούμε "δεν είμαι στο σπίτι" : 

 ev+de değil+im = evde değilim

  

παρομοίως στα υπόλοιπα πρόσωπα

evde değilsin

evde değil(dir)

evde değiliz

evde değilsiniz

evde değiller

• EΡΩΤΗΣΗ 

Ο σχηματισμός της ερώτησης έχει όπως παρακάτω:

λέξη+τοπική πτώση   mi(mι/mü/mu)+καταλήξεις του είμαι

evde miyim?

evde misin?

evde mi?

evde miyiz?

evde misiniz?

evde mi?

• ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΕΡΩΤΗΣΗ 

 λέξη+τοπική πτώση   değil   mi+καταλήξεις είμαι

 balkonda değil miyim?

 balkonda değil misin?

 balkonda değil mi?

 balkonda değil miyiz?

 balkonda değil misiniz?

 balkonda değiller mi?

ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΤΟΥ ΕΙΜΑΙ

Σχηματισμός Κατάφασης

Το ρόλο της λέξης ήμουν έχει η κατάληξη -di/-dı/-du/-dü (ανάλογα με την φωνητική αρμονία).

Έτσι αν στο τέλος της λέξης προσθέσουμε την κατάληξη του ρήματος ήμουν και στη συνέχεια τις  προσωπικές καταλήξεις αορίστου δηλώνουμε την έννοια του ήμουν.

ΠΡΟΣΟΧΗ

Αν η λέξη  λήγει σε φωνήεν τότε πριν από την κατάληξη αορίστου του είμαι παρεμβάλλεται το γράμμα -y.

ΛΕΞΗ + (-y) + -di/-dı/-du/-dü  + προσωπικές καταλήξεις αορίστου

ΠΡΟΣΟΧΗ

Αν η λέξη λήγει σε h, ç, f, ş, t, k, p, s τότε η κατάληξη αορίστου του ρήματος είμαι από -di/-dı/-du/-dü τρέπεται  σε ti/-tı/-tu/-tü.

Δείτε στο ΜΑΘΗΜΑ 2 πως μπορούμε να θυμόμαστε εύκολα τα παραπάνω σύμφωνα. 

Προσωπικές καταλήξεις αορίστου ρήματος ΕΙΜΑΙ

Οι προσωπικές καταλήξεις αορίστου του ρήματος είμαι διαφέρουν από αυτές του ενεστώτα.

Έχουμε λοιπόν:

-m

-n

-

-k

-niz (-nız/-nuz/-nüz)

-ler/-lar

Για να δούμε λοιπόν από ένα παράδειγμα σε κάθε πρόσωπο:

güzel +di + m = güzeldim (ήμουν όμορφη)

doktor + du + n = doktordun (ήσουν γιατρός)

müdür + dü + - =müdürdü (ήταν διευθυντής)

fotoğrafçı + y + dı + k = fotoğrafçıydık (ήμασταν φωτογράφοι) Εδώ βλέπουμε ότι η λέξη τελειώνει σε φωνήεν. Επομένως ανάμεσα στην λέξη και στη κατάληξη αορίστου του ρήματος είμαι αναπτύσσεται το γράμμα y

çocuk +tu + nuz =çocuktunuz (ήσασταν παιδιά) Εδώ παρατηρούμε ότι η λέξη λήγει σε  k επομένως η κατάληξη αορίστου του ρήματος είμαι από -du τρέπεται  σε-tu.

oyuncu +y+ du +lar = oyuncuydular (ήταν ηθοποιοί)

Σχηματισμός Άρνησης 

Η άρνηση του είμαι στον αόριστο σχηματίζεται με την λέξη değil στην οποία κολλάει η κατάληξη αορίστου του ρήματος είμαι και στη συνέχεια η προσωπική κατάληξη αορίστου

Λέξη değil + κατάληξη είμαι αορίστου+ προσωπική κατάληξη αορίστου

Ας πάρουμε για παράδειγμα την λέξη sinirli (νευρικός)

sinirli değil + di +m = sinirli değildim 

sinirli değil + di +n = sinirli değildin

sinirli değil + di = sinirli değildi 

sinirli değil + di +k = sinirli değildik

sinirli değil + di +niz = sinirli değildiniz

sinirli değil + di +ler = sinirli değildiler

Σχηματισμός Ερώτησης 

Η ερώτηση σχηματίζεται με την ερωτηματική λέξη mi (προσοχή στη φωνητική αρμονία) στην οποία κολλάει η κατάληξη αορίστου του ρήματος είμαι και στη συνέχεια οι προσωπικές καταλήξεις αορίστου. ΠΡΟΣΟΧΗ: Ανάμεσα στο mi και στη κατάληξη αορίστου του ρήματος είμαι αναπτύσσεται πάντα το y

            Λέξη mi +y+ κατάληξη είμαι αορίστου+ προσωπική κατάληξη αορίστου ?

Για να δούμε μερικά παραδείγματα

güzel  mi+y+di + m ?= güzel miydim? (ήμουν όμορφη;)

doktor mu+y+ du + n? = doktor muydun (ήσουν γιατρός;)

müdür mü+y+ dü + - =müdür müydü? (ήταν διευθυντής;)

fotoğrafçı mı+ y + di + k = fotoğrafçı mıydık? (ήμασταν φωτογράφοι;)

çocuk mu+y+du + nuz =çocuk muydunuz? (ήσασταν παιδιά;) 

oyuncu mu+y+ du +lar = oyuncu muydular? (ήταν ηθοποιοί;)

Σχηματισμός Αρνητικής Ερώτησης

Αποτελεί συνδυασμό της ερώτησης και της άρνησης και έχει την έννοια: "Δεν ήμουν .... ;" 

Λέξη   değil   mi +y+ κατάληξη είμαι αορίστου+ προσωπική κατάληξη αορίστου ?

Έτσι τα παραπάνω παραδείγματα γίνονται:

güzel değil  miydim?

 doktor değil miydin  ?

müdür değil miydi? 

fotoğrafçı değil miydik? 

çocuk değil miydiniz? 

oyuncu değil miydiler? 

Το ρήμα ΗΜΟΥΝ στη ΤΟΠΙΚΗ ΠΤΩΣΗ

ΚΑΤΑΦΑΣΗ

Όταν θελήσουμε να πούμε στα τούρκικα " ήμουν στο ....."  για να προσδιορίσουμε το μέρος, τόπο, χώρο που βρισκόμασταν, τότε θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την κατάληξή της τοπικής πτώσης -de/-da και τις καταλήξεις αορίστου του ρήματος είμαι.

Η σειρά με την οποία βάζουμε τις καταλήξεις είναι:

λέξη+τοπική πτώση+(y)+καταλήξεις αορίστου του ρήματος είμαι* + προσωπική κατάληξη

λέξη + -de/-da + y + -di/-dı  + προσωπικές καταλήξεις αορίστου

*Βλέπε Μάθημα 43

Βλέπουμε  στο παραπάνω τύπο ότι επειδή η τοπική κατάληξη τελειώνει σε φωνήεν αναπτύσσεται ανάμεσα στην τοπική πτώση και τις καταλήξεις του είμαι το γράμμα y

ΠΡΟΣΟΧΗ

Αν η λέξη λήγει σε h, ç, f, ş, t, k, p, s τότε η τοπική πτώση από -de/-da/ τρέπεται  σε te/-ta.

Έτσι για να πούμε "ήμουν στο σπίτι" :

ev + de + y + di+m = evdeydim

παρομοίως στα υπόλοιπα πρόσωπα

evdeydin

evdeydi

evdeydik

evdeydiniz

evdeydiler

ΑΡΝΗΣΗ

Η άρνηση σχηματίζετε με τη λέξη στη τοπική πτώση και το değil (δεν) στην οποία προστίθενται οι καταλήξεις αορίστου του είμαι και στη συνέχεια οι προσωπικές καταλήξεις

λέξη+τοπική πτώση  değil+καταλήξεις αορίστου του ρήματος είμαι + προσωπική κατάληξη

λέξη + -de/da     değil + di + προσωπική κατάληξη

 Έτσι για να πούμε "δεν ήμουν στο σπίτι" : 

 ev+de değil+dim = evde değidlim

  

παρομοίως στα υπόλοιπα πρόσωπα

evde değildin

evde değildi

evde değildik

evde değildiniz

evde değildi(ler)

ΠΡΟΣΟΧΗ

Αν η λέξη λήγει σε h, ç, f, ş, t, k, p, s τότε η τοπική πτώση από -de/-da/ τρέπεται  σε te/-ta.

EΡΩΤΗΣΗ 

Ο σχηματισμός της ερώτησης έχει όπως παρακάτω:

λέξη+τοπική πτώση   mi/mι+ y + καταλήξεις αορίστου του είμαι + προσωπική κατάληξη

Λέξη + de/da    mi/mι + y + di/dι + προσωπική κατάληξη

Για να δούμε και πάλι τη πρόταση "ήμουν στο σπίτι;"

evde miydim?

evde miydin?

evde miydi?

evde miydik?

evde miydiniz?

evde miydi(ler)?

Βλέπουμε ότι επειδή η ερωτηματική λέξη mi/mι τελειώνει σε φωνήεν αναπτύσσεται ανάμεσα σε αυτή και τις καταλήξεις του είμαι το γράμμα y

ΠΡΟΣΟΧΗ

Αν η λέξη λήγει σε h, ç, f, ş, t, k, p, s τότε η τοπική πτώση από -de/-da/ τρέπεται  σε te/-ta.

ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΕΡΩΤΗΣΗ 

Ο σχηματισμός της αρνητικής ερώτησης έχει όπως παρακάτω:

 λέξη+τοπική πτώση   değil   mi+y+καταλήξεις είμαι αορίστου + προσωπικές καταλήξεις 

Λέξη + de/da  değil  mi + y + di + προσωπική κατάληξη

 balkonda değil midyim? 

 balkonda değil miydin?

 balkonda değil miydi?

 balkonda değil miyddik?

 balkonda değil miydiniz?

 balkonda değiller miydi(ler)?

ΠΡΟΣΟΧΗ

Αν η λέξη λήγει σε h, ç, f, ş, t, k, p, s τότε η τοπική πτώση από -de/-da/ τρέπεται  σε te/-ta.

Προσέξτε σε όλους τους παραπάνω τύπους τους περιορισμούς που έχουμε για την χρήση της καταλήξης αορίστου του είμαι και της ερωτηματικής λέξης λόγω της φωνητικής αρμονίας (στους τύπους σημειώνεται με κόκκινο χρώμα)

ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΤΟΥ ΕΙΜΑΙ

ΓΕΝΙΚΑ

Για να σχηματίσουμε το μέλλοντα του είμαι χρησιμοποιούμε το βοηθητικό ρήμα olmak. To olmak κλίνεται κανονικά στον μέλλοντα και έχει την έννοια "θα είμαι".

ΚΑΤΑΦΑΣΗ

Η κατάφαση σχηματίζεται με τον παρακάτω τρόπο:

Λέξη     μέλλοντας του olmak σε όλα τα πρόσωπα

Για να δούμε ένα παράδειγμα. Ας πούμε ότι θέλουμε να πούμε "θα είμαι κουρασμένος".  θα πάρουμε τη λέξη κουρασμένος (yorgun) και στη συνέχεια θα βάλουμε το μέλλοντα του ρήματος olmak στο πρώτο πρόσωπο:

yorgun olacağım

Με τον ίδιο τρόπο θα σχηματίσουμε το ρήμα θα είμαι και στα υπόλοιπα πρόσωπα:

yorgun olacaksın

yorgun olacak

yorgun olacağız

yorgun olacaksınız

yorgun olacaklar

ΑΡΝΗΣΗ

Η άρνηση σχηματίζεται με τον αρνητικό τύπο του ρήματος olmak στο μέλλοντα

yorgun olmayacağım

yorgun olmayacaksın

yorgun olmayacak

yorgun olmayacağız

yorgun olmayacaksınız

yorgun olmayacaklar

ΕΡΩΤΗΣΗ

Παρομοίως η ερώτηση του είμαι σχηματίζεται με τον ερωτηματικό τύπο του ρήματος olmak

yorgun olacak mıyım?

yorgun olacak mısın?

yorgun olacak mı?

yorgun olacak mıyız?

yorgun olacak mısınız?

yorgun olacak(lar) mı?

ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΕΡΩΤΗΣΗ

Με τον ίδιο τρόπο σχηματίζεται και  η αρνητική ερώτηση:

yorgun olmayacak mıyım?

yorgun olmayacak mısın?

yorgun olmayacak mı?

yorgun olmayacak mıyız?

yorgun olmayacak mısınız?

yorgun olmayacak(lar) mı?

ΘΑ ΕΙΜΑΙ ΣΤΟ

Ας υποθέσουμε ότι θέλουμε να πούμε ότι "θα είμαι στο σπίτι". Και πάλι θα χρησιμοποιήσουμε το μέλλοντα του ρήματος olmak αφού βάλουμε πρώτα το σπίτι στη τοπική πτώση:

ev+de olacağım = evde olacağım

ΘΑ ΥΠΑΡΧΕΙ

Με το μέλλοντα του ρήματος olmak δηλώνουμε επίσης και την έννοια του  "θα υπάρχει"

Έτσι για να πούμε "δεν θα έχει κίνηση" :

trafik olmayacak

Μη Συγκεκριμένος Αόριστος του ΕΙΜΑΙ

ΚΑΤΑΦΑΣΗ

Η κατάφαση σχηματίζεται με τη προσθήκη στη λέξη που θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε της κατάληξης του ΜΣΑ και στη συνέχεια των προσωπικών καταλήξεων.

Λέξη + Κατάληξη ΜΣΑ + Προσωπική Κατάληξη

Λέξη + -miş, -mış, -müş, -muş + Προσωπική Κατάληξη

Ας πάρουμε για παράδειγμα τη λέξη sinirli (νευρικός) . Πως θα πούμε σε όλα τα πρόσωπα στο ΜΣΑ ήμουν νευρικός;

sinirli + miş + im = sinirlimişim

sinirli + miş +sin = sinirlimişsin

sinirli + miş + --- = sinirlimiş

sinirli + miş + iz = sinirlimişiz

sinirli + miş + siniz = sinirlimişsiniz

sinirli + miş + (ler) = sinirlimiş(ler)

ΑΡΝΗΣΗ

Η άρνηση σχηματίζεται με την γνωστή μας πλέον λέξη değil. Βάζουμε δηλαδή πρώτα τη λέξη και στη συνέχεια ακολουθεί το değil στο οποίο κολλάνε η κατάληξη του ΜΣΑ και στη συνέχεια οι προσωπικές καταλήξεις.

Λέξη  değil + Κατάληξη ΜΣΑ + Προσωπική Κατάληξη

Λέξη    değil + miş + Προσωπική Κατάληξη

1η ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ

Βλέπουμε ότι λόγω φωνητικής αρμονίας μετά τη λέξη değil μπαίνει μόνο η  κατάληξη του ΜΣΑ miş

Ας δούμε πάλι τη λέξη sinirli, αυτή τη φορά στην άρνηση

sinirli değil+miş+im = sinirli değilmişim

sinirli değil+miş+sin = sinirli değilmişsin

sinirli değil+miş+--- = sinirli değilmiş

sinirli değil+miş+iz = sinirli değilmişiz

sinirli değil+miş+siniz = sinirli değilmişsiniz

sinirli değil+miş+(ler) = sinirli değilmiş(ler)

2η ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ

Στο γ πληθυντικό πρόσωπο η προσωπική κατάληξη είναι πάντα ler λόγω φωνητικής αρμονίας.

ΕΡΩΤΗΣΗ

Η ερώτηση του ρήματος ΕΙΜΑΙ στο ΜΣΑ σχηματίζεται αν μετά τη λέξη βάλουμε την ερωτηματική λέξη mi, mı, mü, mu (ανάλογα με την φωνητική αρμονία), στην οποία θα κολλήσουν η κατάληξη του ΜΣΑ και στη συνέχεια οι προσωπικές καταλήξεις. ΠΡΟΣΟΧΗ: ανάμεσα στην ερωτηματική λέξη και στις προσωπικές καταλήξεις αναπτύσσεται το γράμμα y.

Λέξη  Ερωτηματική Λέξη + y + Κατάληξη ΜΣΑ + Προσωπικές Καταλήξεις ?

Λέξη    mi, mı, mü, mu + y + -miş, -mış, -müş, -muş + Προσωπικές Καταλήξεις ?

Πάμε πάλι στο παράδειγμά μας. Πως θα σχηματιστεί η ερώτηση της λέξης sinirli στο ΜΣΑ;

sinirli mi + y + miş +  im? =  sinirli miymişim?

sinirli mi + y + miş + sin? =  sinirli miymişsin?

sinirli mi + y + miş +  --? =  sinirli miymiş?

sinirli mi + y + miş +  iz? =  sinirli miymişiz?

sinirli mi + y + miş +  siniz? =  sinirli miymişsiniz?

sinirli mi + y + miş +  (ler)? =  sinirli miymiş(ler)?

ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΕΡΩΤΗΣΗ

Η αρνητική ερώτηση είναι συνδυασμός της άρνησης και την ερώτησης μαζί. 

Λέξη değil  Ερωτηματική Λέξη + Κατάληξη ΜΣΑ + Προσωπικές Καταλήξεις ?

Λέξη değil mi+ y + -miş+ Προσωπικές Καταλήξεις ?

Ας επιστρέψουμε στη λέξη sinirli




sinirli değil miymişim?
sinirli değil miymişsin?
sinirli değil miymiş?

sinirli değil miymişiz?
sinirli değil miymişsiniz?
sinirli değil miymiş(ler)?

3η Παρατήρηση

Βλέπουμε ότι λόγω φωνητικής αρμονίας μετά το değil χρησιμοποιούμε μόνο την ερωτηματική λέξη mi

4η Παρατήρηση

Ανάμεσα στην ερωτηματική λέξη και στις προσωπικές καταλήξεις αναπτύσσεται το γράμμα y.