Μάθημα 60: Ενεστώτας Διαρκείας (Κατάφαση)

Μάθημα 60: Ενεστώτας Διαρκείας (Κατάφαση)

Τρίτη 27 Ιανουαρίου 2015

Στο σημερινό μας μάθημα θα αρχίσουμε να μαθαίνουμε τον Ενεστώτα Διαρκείας. Πριν ξεκινήσετε να διαβάζετε αυτό το μάθημα βεβαιωθείτε ότι θυμάστε καλά τον Ενεστώτα. Αν έχετε αμφιβολίες κάντε πρώτα μια επανάληψη όλα τα μαθήματα που κάναμε για τον ενεστώτα.

Που χρησιμοποιούμε όμως τον Ενεστώτα Διαρκείας;

ΧΡΗΣΗ

Ο Ενεστώτας Διαρκείας χρησιμοποιείται:

α. Για πράξεις που γινόταν στο παρελθόν, γίνονται στο παρών και θα συνεχίσουν να γίνονται στο μέλλον.

her gün bir bardak bira içer

β. Για να εκφράσουμε γενικές αλήθειες. 

Dünya döner

γ. Για να εκφράσουμε μια ικανότητα/ ιδιότητα.

Güzel resim yaparım

δ. Για να εκφράσουμε μια επιθυμία - παράκληση. Σε αυτή τη περίπτωση χρησιμοποιούμε τον ερωτηματικό τύπο.

Bir dilim kek almaz mısınız?

ε. Για να περιγράψουμε γεγονότα που έγιναν στο παρελθόν.   

ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ

ΚΑΤΑΦΑΣΗ



Για να δούμε πως σχηματίζεται ο Ενεστώτας Διαρκείας θα πρέπει να χωρίσουμε πρώτα τα ρήματα σε αυτά που η ρίζα τους είναι ΜΟΝΟΣΥΛΛΑΒΗ και στα ρήματα που η ρίζα τους έχει ΔΥΟ ή ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ συλλαβές. Επίσης θα πρέπει να δούμε αν τελειώνει σε σύμφωνο ή φωνήεν.




Ας δούμε κάθε μία κατηγορία ξεχωριστά.

Ρίζα του ρήματος που τελειώνει σε φωνήεν ανεξάρτητα με το αν είναι μονοσύλλαβη ή όχι


Όταν η ρίζα του ρήματος τελειώνει σε φωνήεν τότε προσθέτουμε την κατάληξη Ενεστώτα Διαρκείας -r και στη συνέχεια τις προσωπικές καταλήξεις,

Ρίζα που τελειώνει σε  φωνήεν+ r + Προσωπικές καταλήξεις

Ας πάρουμε  για παράδειγμα το ρήμα okumak

okumak = oku (ρίζα ρήματος)


oku+r+um = okurum
okursun
okur

okuruz
okursunuz
okur(lar)

Από το παραπάνω παράδειγμα βλέπουμε ότι οι προσωπικές καταλήψεις στον Ενεστώτα διαρκείας, ανάλογα με την φωνητική ερμηνεία, είναι οι παρακάτω


im, ım, um, üm
sin, sın, sun, sün
-

iz, ız, uz, üz
siniz, sınız, sunuz, sünüz
ler, lar

Μονοσύλλαβη ρίζα του ρήματος που τελειώνει σε σύμφωνο



Όταν η ρίζα του ρήματος είναι μονοσύλλαβη και λήγει σε σύμφωνο τότε προσθέτουμε την κατάληξη Ενεστώτα Διαρκείας -er, -ar (ανάλογα με την φωνητική αρμονία) και στη συνέχεια τις προσωπικές καταλήξεις.

Μονοσύλλαβη ρίζα ρήματος, λήγει σε σύμφωνο +er/ -ar +προσωπικές καταλήξεις

Ας δούμε ένα ρήμα με μονοσύλλαβη ρίζα και έχει τελευταίο γράμμα σύμφωνο

koşmak = koş  (ρίζα ρήματος)


koş + ar + ım = koşarım
koşarsın
koşar

koşarız
koşarsınız
koşarlar

Φωνητική Αρμονία
i, e, ü, ö = er
ı, a, u, o = ar

ΠΡΟΣΟΧΗ

Στο παραπάνω κανόνα υπάρχουν δεκατρία ρήματα με μονοσύλλαβη ρίζα που σχηματίζουν τον Ενεστώτα Διαρκείας ανώμαλα.

almak = alir
bilmek = bilir
bulmak = bulur
durmak = durur
gelmek = gelir
görmek = görür
kalmak = kalir
olmak = olur
ölmek = ölür
sanmak = sanır
varmak = varır
vermek = verir
vurmak = vurur  

Ρίζα ρήματος με δύο ή περισσότερες συλλαβές που τελειώνει σε σύμφωνο


Όταν η ρίζα του ρήματος τελειώνει σε σύμφωνο και αποτελείται από δύο ή περισσότερες συλλαβές τότε προσθέτουμε την κατάληξη του Ενεστώτα Διαρκείας -ir, -ır, -ür, -ur (ανάλογα με την φωνητική αρμονία) και στη συνέχεια τις προσωπικές καταλήξεις

Ρίζα με δύο ή περισσότερες συλλαβές που λήγει σε σύμφωνο + -ir, -ır, -ür, -ur + προσωπικές καταλήξεις

Ας πάρουμε το ρήμα inanmak (πιστεύω)

inanmak = inan


inan + ır + ım = inanırım
inanırsın
inanır

inanırız
inanırsınız
inanırlar

Tα ρήματα gitmek, tatmak, etmek και όλα τα σύνθετα ρήματα με το etmek (όπως πχ το seyretmek) θα μετατρέψουν το τελευταίο γράμμα της ρίζας τους από t σε d. Τονίζουμε ότι η μετατροπή αυτή γίνεται ΜΟΝΟ στην ΚΑΤΑΦΑΣΗ και στην ΕΡΩΤΗΣΗ.

Στο επόμενο μάθημα

Θα μάθουμε την άρνηση του Ενεστώτα Διαρκείας